Kinh nghiệm Crypto (phần 5) - TIP RESEARCH DỰ ÁN

Để tìm hiểu, nghiên cứu một dự án nào đó, có rất nhiều yếu tố, phổ biến là Mô hình kinh doanh (lĩnh vực), Công nghệ lõi (đột phá long term), Team dev (chăm chỉ Build), Backers, Tọkenomics, Cộng đồng, Sản phẩm, Người dùng, vốn hóa, TVL, ROE, ROI, Tiềm năng so với các đối thủ,...nhưng thực tế thì tùy vào từng dự án sẽ có cách research khác nhau.

Để dễ hình dung, bài này mình sẽ thực hiện thử thách phân tích dự án TONCOIN dựa trên kinh nghiệm bản thân (hiện tại rất ít bài và nguồn trên google kể cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh, chưa nhiều người biết đến nên mình sẽ lấy làm ví dụ minh họa).

Miễn trừ trách nhiệm: lúc mình bắt đầu research là nó 1.2$, anh em không nên fomo khi giá đã tăng rồi, xanh bỏ đỏ mua thế là bớt đu đỉnh, mình chỉ research cho anh em tham khảo cách thức chứ không khuyến nghị mua bán, shill kèo gì ở đây

Tổng quan dự án

TON, tiền thân là GRAM, là một dự án blockchain layer1 dựa trên nền tảng Ethereum với cơ chế đồng thuận thế hệ thứ ba (Proof of Work) và Proof of Stake (PoS).

Vào năm 2018, dự án TON được sáng lập bởi anh em nhà Durov – người sáng lập Telegram, và huy động được 1,7 tỷ đô la trong hai vòng tài trợ private từ các tên tuổi thung lũng Silicon , cũng như tỷ phú Nga và các nhà đầu tư tổ chức trên khắp thế giới. Tuy nhiên, sau cuộc chiến kéo dài 8 tháng với SEC, Telegram đã từ bỏ dự án vào tháng 5 năm 2020.

Tiếp đó 2 nhà phát triển là Anatoliy Makosov và EmelyanenkoK đã tiếp quản việc phát triển TON thông qua một cộng đồng mã nguồn mở có tên là Newton. Trong vòng một năm qua, cộng đồng đã bỏ phiếu để ra mắt trên Mainnet và đổi tên cộng đồng Newton thành The Open Network (TON) Foundation.Vào quý 3 năm 2021, TON đã tung ra các cầu nối phi tập trung liên kết với mạng Ethereum (TON-ETH) và Binance Smart Chain (TON-BSC) list các sàn như FTX, OKEX, GATE,....

TON là được thiết kế cho các giao dịch nhanh chóng, tiết kiệm chi phí và thân thiện với người dùng. Với hàng triệu giao dịch mỗi giây, blockchain TON có cơ khả năng tạo ra một Web 3.0 thực sự với nền tảng lưu trữ phi tập trung, mạng ẩn danh, DNS, thanh toán tức thì và các dịch vụ phi tập trung khác. Lĩnh vực hứa hẹn nhất trong hệ sinh thái TON là thanh toán trong ứng dụng.

Hiện tại Telegram đang ứng dụng TOP5 app có 700M người dùng active hàng ngày trên toàn thế giới, cho dù ra đời từ 2013 đến nay vẫn là công ty private, và đang có dự định IPO vào năm 2023 với định giá 30-50B $.

Giả sử việc thanh toán, chuyển coin thông qua Tele nếu được diễn ra, sẽ tiếp cận 700M users có sẵn, điều này sẽ làm bùng nổ Web3 (mass adoption).

TOKEN TON

• Tên token: Toncoin.
• Ký hiệu: TON.
• Blockchain: Ethereum, BNB Smart Chain.
• Hợp đồng:
• Ethereum: 0x582d872a1b094fc48f5de31d3b73f2d9be47def1.
• BNB Smart Chain: 0x76a797a59ba2c17726896976b7b3747bfd1d220f.
• Loại token: Native Utility Token (Token quản trị và tiện ích).
• Tổng nguồn cung: 5.047.558.528 TON.
• Nguồn cung hiện tại: 1.221.401.181 TON
• Market Cap: 1.7B
• Full Cap: 7.2 B (update ngày 24/8/2022)

Đây là những thông tin có sẵn, nếu ai chịu khó đọc thì đều nhìn thấy, nếu nhìn thoáng qua có vẻ ổn nhưng CAP như thế này so với các layer1 khác như CSPR, ROSE, MINA, CELO đã xây dựng cộng động và gọi vốn được từ nhiều VCs uy tín nhưng CAP vài trăm M, chưa đến 1B, trong khi TON chỉ mới lên sàn quý 3 2021, chưa nhiều người biết đến (thực tế chứng minh holder rất ít), Mà CAP 1,7B, full CAP 7B$ hơi ảo ma Canada, không được dễ ăn cho lắm.

Phân tích chuyên sâu

Vào smart contract của BSC có cung 6M TON và holder 17,321 addresses => cap 8M$. Ở trên ERC có lượng cung 11.5M TONvà holder 2000 addresses=> Cap 16M. Và ví sàn FTX hiện tại đang nắm khoảng 6M TON (chiếm 25% lượng cung trôi nổi) khả năng ông hoàng bơm thổi Săm Xoăn đang nhắm đến, chờ để pump-dump kiếm lời từ chênh lệch giá.

=> Tỷ lệ token thực tế có thể tự do chuyển nhượng (free float) trên các sàn hiện này chỉ khoảng 24M$ (chỉ ngang 1 con hàng lowcap trên Binance)

Và pool thanh khoản hiện tại trên các sàn khá thấp FTX khoảng 6M, OKEX 3M, sàn dex như Uni swap, Pancake Swap chỉ vài trăm k $. Việc đẩy giá không hề khó. Số lượng holder cũng chưa nhiều, hầu như cộng đồng ít nhắc đến, đôi khi nó lại tăng giá trong âm thầm, đến lúc ae biết thì nó lại là vùng thanh khoản để xả.

=> Những thứ ta thấy, hiện thị chưa chắc là thực tế đã là như vây, thấy chưa chắc đã tin, vì vậy mới cần đến research chuyên sâu để cần có nhiều góc nhìn.

Con này list sàn làm mình liên tưởng đến con AURORA( là cầu nối qua các hệ khác bắt đầu bằng bridge qua ETH để thu hút users) hệ NEAR, lúc lên sàn đỉnh cao nhất giá 36$, MarketCap 500M, Full DC 8.3B (gần bằng 1 nửa CAP của NEAR lúc đó là 20B$, nghe hơi ảo)

Nhưng thực tế thì lúc đó 1 ví đã chiếm gần 99% tổng cung, nếu ví này không xả, không active, thì thực tế chỉ có 1% lượng cung được lưu thông và tính ra CAP thực chỉ khoảng 100M trên thị trường ở thời điểm hệ Near cực kỳ bullish.

Và có một điểm thấy rõ hơn, volume giao dịch trong ngày đỉnh cao nhất cũng chỉ khoảng 5M$, vì vậy ưu tiên nhìn volume thực hàng ngày, việc đẩy giá từ 8$ lên 36$ vào giai đoạn tháng 1/2022 rất đơn giản đối với Market Maker. Tóm lại: Nhìn thoáng qua chưa thể phán xét được một dự án, và thực tế nó khác xa với cái hiển thị.

Về mặt công nghệ:

Có điều ít người biết, khi vào whitepaper của TONCOIN dài 126 trang toàn từ ngữ học thuật bằng tiếng anh, không phải dân tech nên mình chỉ đọc sơ qua mô hình, nó có đưa ra mô hình tối ưu là POW và POS (tận dụng được cả thợ đào lẫn stackers) đồng thời so sánh cụ thể với các blockchain khác như Bitcoin, ETH 2.0, EOS, Tezos, Casper (team tách ra của ETH 2.0 và là thế hệ công nghệ cho ETH 3.0), DOT (co-founder của ETH),Solona. Nó tập trung vào khả năng mở rộng, và dễ dàng sử dụng cho nhiều users.

Về lạm phát ít ai tìm hiểu:

Tokenomics khá thú vị, khi lạm phát mỗi năm khoảng 2% để trả cho các validators, và 70% tổng cung trong vòng 35 năm tới, và có cơ chế burn (đốt) coin theo thuật toán. Đây không phải là dự án kiểu ICO, IDO, Private. Seed,..unlock token mà dạng Mining (Đào) và Staking để nhận Reward => nên lực xả sẽ đều đều và nhỏ giọt nếu dự án đi lâu dài. ( theo mình thấy phần lớn bọn foundation đang nắm trên chain của TON, lượng cung trôi nổi bên ngoài rất ít, nó tạo bridge BSC- ERC nhằm tạo thanh khoản trước)

Hiện nay những điều mà dự án TONCOIN làm được : có hơn 1.2M account wallet, 229 validators. bán domain/name Wallet.ton was sold for 215,250 Toncoin (~$260000) while casino.ton was sold for ~$244000. Hệ sinh thái hiện tại đang build những thứ cơ sở hạ tầng như Ví, Domain, Payment, Defi...

Giá gần đây pump bởi Durov - Founder Tele khen ngợi những gì TONCOIN đang làm được, những câu nói ẩn ý không từ bỏ miếng bánh ngon của thị trường crypto và hướng tới phủ sóng Web3, đây là team dev của Nga ( những dự án như Ethereum, Wave đều dev Nga) thì mức độ đỉnh cao đã được chứng minh và Gấu cỡ nào khi tele không cần kiếm tiền từ dịch vụ QC khai thác data người dùng như FB, MESS, TWITTER và được mã hóa tốt nhất mà vẫn sống tốt trong 10 năm qua.

Phân tích chart:

Trên đồ thị thì lực xả của TON khá ít, volume giao dịch trung bình 2-3M$/ ngày rất nhỏ, dấu hiệu bigboys tham gia ở vùng giá 1$ KHI lực bắt đáy khiến volume bùng nổ lên 90M$/ngày vào 22/6, sau đó gần đây nó khá khỏe so với thị trường chung volume tăng dần lên 8-10M$.

Có thể bạn quan tâm: Kinh nghiệm Crypto xương máu của KOL (phần 1)

Giá chia từ đỉnh so với mặt bằng chung thị trường chia 3-4 lần ở hiện tại /5 ở đáy, nhìn vào chart thì chưa có dấu hiệu chốt lời mạnh từ MM, hay chủ dự án, lực xả không quá lớn, lực gom có và mạnh.

Sẽ phản ứng tại vùng kháng cự mạnh là 1.5-1.7$, chờ điều chỉnh về 1-1.2$ có thể lướt sóng, hiện tại chưa nên hold tùy vào tình chung của thị trường.

Đánh giá chung:

Hiện tại về mặt truyền thông Telegram không liên quan gì đến TONCOIN, độc lập với nhau để né pháp lý từ SEC, nhưng founder Tele liên tục support. Về mặt thông tin update chi tiết cho công đồng và khá rõ ràng trên cả website, twitter, telegram.

+Tiềm năng

Với lượng users có sẵn, đặc biệt là dân crypto ai chơi cũng sẽ biết đến tele, nếu dự án này được telegram support thì thực sự sẽ là thế lực đáng gờm, và bọn dev tele đã sống tốt hơn 10 năm qua mà không cần PR nhiều, chưa IPO lên sàn, có thể tiền sẽ không là vấn đề quá lớn với TONcoin.

Mục tiêu, tầm nhìn phát triển của dự án đầy tham vọng, giá vừa list sàn mùa 2021 chưa được bơm mạnh, có thể sẽ là một dự án đáng để follow. Cơ bản những thứ năm lần bảy lượt không chết được, thường sống rất dai, và khi thành công thì cực kỳ rực rỡ.

Nói chung dự án từ 2018 đến giờ vẫn đang tiếp tục buid, ngày xưa ICO cũng 1.7B khá lỳ đòn không hề scam, và còn bị phạt đền bù 18M$.

Có thể bạn quan tâm: Kinh nghiệm Crypto xương máu của KOL (phần 2)

Về lượng cung lưu thông thực tế đang rất thấp có thể lướt sóng đầu cơ, ở vùng 1$ nếu như BTC sắp tới sập, hiện tại đang lưỡng lự 50/50 việc tăng 70 điểm hay 50 điểm cho cuộc họp của FED vào 21/9, có thể trước họp với tâm lý bán tín bán nghi, phần lớn sẽ lại xả hàng ra cho an tâm, nên sẽ có lực bán ngắn hạn, tùy vào tình hình lượng volume xả, thì với có những actions phù hợp (trong lịch sử tháng 9 là tháng BTC đổ máu nên tốt nhất giữ tiền hơn kiếm tiền, tuy nhiên nếu sập mạnh thì đó là cơ hội) .

+ Rủi ro

Token ở chain riêng của nó chưa xả, nói chung CAP lý thuyết hơi to, nếu xả thì khá toang, holder khá run, nhưng mô hình của nó là Mining và Stacking thì lượng xả sẽ kiểu đều đều, nhỏ giọt, Dev có thể ngon thật nhưng mà riêng dính đến kiện tụng với SEC một lần nữa thì đôi khi cũng sẽ swing như XRP (rủi ro pháp lý), rất khó để list sàn lớn như Binance hay Coinbase (trong rủi ro chính là cơ hội).

Có thể bạn quan tâm: Kinh nghiệm Crypto xương máu của KOL (phần 3)

Trong downtrend thì việc giữ tiền quan trọng hơn kiếm tiền, kể cả những dự án lớn, được support mạnh như DIEM của FB (Meta) vẫn die như thường, thì không thể nói trước điều gì cả. Nên quan sát tìm hiểu kỹ, phân bổ vốn hợp lý cho bất kỳ dự án nào.

Nguồn: Cao Phạm Chí