Real Yield là gì? Liệu đây có phải là xu hướng mới của DEFI?

Một trong những xu hướng mới trong lĩnh vực tài chính phi tập trung Defi liên quan đến khái niệm "real yield". Thuật ngữ này đã xuất hiện thường xuyên trong crypto twitter (CT) và trở thành câu chuyện để nhiều giao thức tận dụng. Cùng SănCoinTop đi tìm hiểu về real yield và xem liệu nó có phải là xu hướng mới của DEFI không nhé.

Real yield là gì?

Real yield trong DeFi được hiểu đơn giản nó chính là lợi nhuận thực tế sau khi đã khấu trừ đi lạm phát, nó rất giống với cổ tức của cổ phiếu. Bạn đầu tư tiền vào một giao thức DeFi và thông qua khoản đầu tư đó, giao thức có thể tạo ra doanh thu và họ chia cho bạn một phần nhỏ.

Ví dụ, nếu một trái phiếu mang lại lợi nhuận 7% và lạm phát tăng lên đến 5% trong suốt thời gian tồn tại của trái phiếu, thì lợi suất thực tế của trái phiếu là 2%.

Trong DeFi, real yield đề cập tới nguồn yield thực tế được tạo ra bởi các hoạt động kinh tế bền vững từ các dịch vụ do các DeFi protocol cung cấp.

Ví dụ: Đối với Uniswap, nguồn yield thu thập từ swap fee được traders trả cho người cung cấp thanh khoản cho giao thức.

Bên cạnh đó, nguồn yield này cần phải được tính bằng các token có thanh khoản cao hoặc stablecoin để giá trị của chúng có thể ổn định theo thời gian.

Nguồn gốc Yield trong các DeFi protocol

Theo định nghĩa được đề cập ở trên, real yield không bao gồm reward token đến từ lạm phát mạng hoặc token emissions. Định nghĩa này, tách biệt nguồn yield trong các DeFi protocol thành hai nguồn chính:

Token emissions.
Real yield.

Tuy nhiên, phần lớn nguồn yield của các giao thức DeFi thế hệ đầu đều bắt nguồn từ phần thưởng khuyến khích thông qua các chương trình triển khai incentives. Một số mô hình triển khai incentives phổ biến trong thị trường crypto bao gồm liquidity mining, ve & gauge, bán bond chiết khấu, P2E cho Gaming.

Đặc điểm chung là những phần thưởng này được tài trợ thông qua lạm phát token hoặc token emissions. Chúng không bền vững vì thực sự không có doanh thu bên ngoài nào hỗ trợ cho những phần thưởng này.

Tầm quan trọng của real yield

Các DeFi protocol thường sử dụng mô hình triển khai incentive cung cấp cho người dùng APY gồm 3 chữ số, thông qua token emissions hoặc lạm phát token để khởi động và xây dựng thanh khoản.

Mặc dù APY cao nhưng chúng không phải nguồn yield bền vững vì người dùng thường có xu hướng bán reward token sang stablecoin hoặc underlying assets như ETH. Điều này tạo áp lực bán lớn lên giá token và khiến giá token có xu hướng giảm trong dài hạn, cũng như khiến các giao thức DeFi dùng hướng tiếp cận này mất dần sức hút với người dùng.

Khái niệm real yield giúp DeFi thoát khỏi tư duy "tiền miễn phí được in ra từ không khí". Thay vào đó, các DeFi protocol phải tìm ra các cách tiếp cận bền vững hơn, tạo ra doanh thu từ các hoạt động của protocol.

Hoạt động nào tạo nguồn yield bền vững cho các DeFi Protocol?

Dưới đây là một số hoạt động kinh doanh phổ biến tạo ra nguồn yield bền vững cho các DeFi protocol.

Phí giao dịch trên các AMM

Trường hợp tiêu biểu để xem xét là Uniswap. Người dùng sử dụng Uniswap có thể trở thành:

Người cung cấp thanh khoản (Liquidity Provider - LP): Đây là bên cung, cung cấp tài sản để tạo thanh khoản cho thị trường.
Người dùng (user, trader): Người dùng có thể giao dịch bất kì token ERC-20 nào khi đến với Uniswap, bù lại, họ phải trả 0.01 - 1% phí trên mỗi giao dịch.

Trong trường hợp này, phí giao dịch là real yield, người dùng Uniswap đang trả phí giao dịch cho dịch vụ do LPs cung cấp.

Phí nền tảng trên các NFT Marketplace

Trường hợp tiêu biểu để xem xét là OpenSea và Looksrare. Đây là các NFT marketplace hỗ trợ kết nối người mua và bán NFT.

Khi lệnh bán của sellers khớp, giao thức sẽ tính một khoản phí nhỏ, con số này là 2.5% đối với OpenSea và 2% đối với Looksrare.

Phí vay trên các Lending protocol

Trường hợp tiêu biểu để xem xét là Aave và Compound. Người dùng sử dụng các lending protocol như Aave, Compound có thể trở thành:

Người cho vay: Cho vay tài sản để nhận lãi suất.
Người đi vay: Thế chấp tài sản để đi vay tài sản khác và trả lãi suất.

Phí giao dịch từ các Derivatives protocol

Trên CEX, mô hình kinh doanh phổ biến là thu % phí giao dịch khi mở vị thế. Trong DeFi, chúng ta cũng có mô hình tương tự, các Derivatives protocol sẽ thu % phí giao dịch dựa trên khối lượng giao dịch mà người dùng mở.

Trường hợp tiêu biểu để xem xét là GMX và dYdX.

Đối với GMX, chi phí để mở / đóng một vị thế là 0.1% kích thước vị thế.
Đối với dYdX, phí giao dịch được discount (giảm giá) một phần dựa trên khối lượng mà người dùng đã giao dịch (tham khảo tại đây). Trung bình rơi vào 0.015% - 0.02% cho maker và 0.04 - 0.05% cho taker.

Tích lũy giá trị cho native token của protocol

Cơ bản, các giao thức DeFi hiện tại đều tạo ra một phần real yield từ các hoạt động kinh doanh của protocol. Sự khác nhau nằm ở tỷ lệ real yield và yield từ emissions hoặc lạm phát token ở các protocol này.

Tỷ lệ này nên ở mức độ tương đối, không quá thấp hoặc quá cao để phù hợp với mục đích của protocol.

Nếu quá thấp, dự án khởi động khó khăn và khó cạnh tranh với các đối thủ cùng phân khúc.
Nếu quá cao, dự án sẽ rất dễ rơi vào một “negative feedback loop” khi giá token và APY bắt đầu giảm.

Tuy nhiên, đừng lầm tưởng rằng một giao thức tạo ra càng nhiều real yield thì càng đáng đầu tư. Điều này chỉ đúng nếu protocol đó có cách thức trích xuất một phần giá trị tích lũy cho native token của protocol.

Uniswap (UNI):

Mặc dù Uniswap đã xử lý khối lượng giao dịch hơn nghìn tỷ USD nhưng không có khoản phí nào thuộc về sở hữu của UNI holders. Tất cả chúng được phân phối cho Uniswap LP. Trường hợp sử dụng duy nhất của UNI hiện tại là chúng cho phép holder tham gia voting trên các proposal (đề xuất) của mạng.

Đối với Uniswap, thiết kế token economy đã mã hóa giá trị kinh tế mà Uniswap tạo ra, trong trường hợp này là phí giao dịch. Tuy nhiên, có thể giá trị kinh tế này không được phân phối hợp lý giữa các bên.

Các dự án Real Yield điển hình

Hiện nay một số dự án Real Yield nổi bật trên thị trường đa phần đều đang thuộc mảng phái sinh. Đặc biệt hơn 80% các dự án đều đến từ hệ sinh thái Arbitrum, Layer 2 đang dẫn đầu trên Ethereum thời gian qua. Các dự án nổi bật mình chọn bên dưới đều là những dự án đang đi đầu trong việc tạo ra lợi nhuận cho nhà đầu tư từ chính doanh thu thật của mình mà không phải phụ thuộc vào những incentives hay bootstrapping.

DYDX

DYDX được xây dựng dựa trên mạng lưới Ethereum và là sàn giao dịch phi tập trung lớn trong thị trường crypto. Dự án hỗ trợ giao dịch giao ngay, nhưng chủ yếu tập trung vào việc cung cấp các sản phẩm phái sinh và giao dịch ký quỹ cho người dùng.

Theo Token Terminal, DYDX đã kiếm được 63 triệu đô la doanh thu từ giao thức trong 90 ngày qua. Người nắm giữ có thể đặt cược DYDX nhận được một phần doanh thu đó và cũng đủ điều kiện để được chiết khấu phí giao dịch.

Hiện tại, phần thưởng đặt cược sẽ được nhận bởi một bên tập trung – mặc dù dự án dự định thay đổi điều này vào cuối năm 2022.

Cũng cần lưu ý rằng, mặc dù có lợi nhuận, nhưng token DYDX có sự pha loãng đáng kể. Nguồn cung lưu hành của nó hiện là 65 triệu, nhưng nguồn cung tối đa của nó là 1 tỷ. Nguồn cung còn lại của nó sẽ được phân phối trong vòng 4 năm tới – chỉ 2,5% sẽ được cung cấp cho đội ngũ dự án DYDX hiện có.

GMX

GMX là một sàn giao dịch phi tập trung (DEXs) đi vào hoạt động từ năm 2021. Gần đây, sàn giao dịch này đã ghi nhận giao dịch token quản trị của mình ở mức cao nhất mọi thời đại. Hai token gốc của sàn GMX là GLP và GMX, đại diện cho tài sản có sẵn trên nền tảng và token quản trị.

GMX là Dapp hàng đầu của Arbitrum, với khoảng 347 triệu đô la trong TVL (tại thời điểm viết bài). Dự án cung cấp đòn bẩy lên đến 30 lần đối với các cặp giao dịch tiền điện tử giao ngay như BTC, ETH và AVAX với độ trượt thấp.

Giao thức bao gồm hai token:

GMX – token tiện ích và quản trị
GML – token nhà cung cấp thanh khoản.

Dự án cho những người nắm giữ mạng lưới GMX 30% phí được tạo ra thông qua giao dịch hoán đổi và đòn bẩy phái sinh, trong khi những người nắm giữ GLP nhận được 70% còn lại. Hơn nữa, những khoản phí này được thanh toán bằng ETH – một loại tiền điện tử ‘blue chip’ có giá trị lâu dài tương đối đáng tin cậy.

Theo trang web của GMX, cả GMX và GML đều đang có mức APR trên 19% trên Arbitrum. Tuy nhiên, một số khoản phí này được thanh toán bằng token GMX được ký quỹ (esGMX), một loại GMX tương đương không thể chuyển sang các ví khác.

GMX có giới hạn nguồn cung ở mức 13,25 triệu (mặc dù điều này có thể thay đổi trong cuộc bỏ phiếu quản trị trong tương lai).

UMAMI

Đây là một dự án khác trên Arbitrum, Umami là một nhà tạo lập thị trường và nhà cung cấp thanh khoản giúp các giao thức của đối tác nhanh chóng mở rộng tính thanh khoản của họ. Nó tự hào về việc cung cấp “lợi nhuận DeFi bền vững, phòng ngừa rủi ro”. Tất cả các sản phẩm của UMAMI đều dựa vào nguồn doanh thu đến từ các dòng doanh thu trên blockchain, thay vì các mô hình token lạm phát.

Bằng cách Stake Umami chủ sở hữu có thể kiếm được 6% APR, được tính bằng WETH, từ doanh thu, kho bạc và giao thức của Umami. Mặc dù không cao như một số giao thức khác, dự án nhắm mục tiêu rõ ràng “lợi nhuận thật” như một chiến lược và bác bỏ ponzi tokenomics” của các mô hình cũ của những dự án Defi trên thị trường.

Tổng kết

Real yield theo Hidden Gem Media đánh giá đây không phải là làn sóng ngắn hạn hay nổi lên nhất thời, mà sẽ là một yếu tố bắt buộc phải có để vực dậy Defi sau này. Những dự án với Defi với mô hình cũ kĩ, chỉ tập trung thu hút nhà đầu tư bằng những mức lợi nhuận khủng trong ngắn hạn sẽ dần bị loại bỏ để nhường chỗ lại cho những dự án Defi 2.0 “làm thật ăn thật” từ đó kéo lại dòng tiền và ánh hào quang cho thị trường.

Tuy nhiên tiềm năng là vậy nhưng nhà đầu tư cũng phải quan sát kĩ xem thật sự doanh thu những dự án đến từ đâu, nguồn nào, các chi phí bên ngoài ra sao để đưa ra quyết định. Chứ không nên fomo theo bất kì dự án nào gắn mác real yield mà theo mình thời gian tới sẽ mọc lên rất nhiều.

Tags: Block chain & Crypto Các quỹ đầu tư coin Chuyên gia nói gì DEFI Dự án coin mới Kiến thức coin Sàn giao dịch phi tập trung DEX & AMM Top coin Trend coin